پرورش زنبور عسل و فروش عسل طبیعی

 همه چیز در مورد پرورش زنبور عسل و فروش عسل طبیعی کلیک کنید

در تابستان و بهار که زنبورها فعالیت زیادی برای جمع آوری شیره دارند کندو ممکن است 7 - 5 کیلو زنبور داشته باشد و تعداد زنبورهای نر در این موقع زیادتر از هر موقع دیگر در کندو دیده شوند. هر یک از این دو نوع زنبور وظیفه خاصی دارند ولی منظوری که یک کندو تعقیب می‌نماید عبارت از بقای نسل و یا دفاع و نگهداری کندو می‌باشد و نظر انفرادی در بین نیست و هیچکدام از آنها در نتیجه سعی انفرادی قادر نیستند که برای مدت طولانی زنده بمانند و بنابراین هدف آنها بطور دسته جمعی انجام می‌گیرد.

زنبور ملکه
ملکه زنبور عسل به سادگی از کارگران و زنبور نر مشخص می‌شود. ملکه نسبتا درشت تر و درازتر از کارگران و درازتر از زنبوران نر است، ولی پهن‌تر از آنها نیست. از آنجا که شکم ملکه طویل و در سطح زیرین پهن است، طول بالهایش نسبت به بدن از بال کارگرها و زنبوران نر کوتاه تر است. نیش ملکه کمی خمیده است و نسبت به نیش کارگر دارای دندانه‌های کمتری است و فقط برای از بین بردن ملکه‌های رقیب بکار می‌رود. حرکت ملکه در حالت عادی ملایم است ولی در مواقع احتیاج می‌تواند با سرعت حرکت کند. تمام تخمهایی که در سلولها قرار دارد، بوسیله ملکه واحد کندو گذاشته می‌شود. این ملکه در جوانی در هوای آزاد با یک یا چند نر پشت سر هم جفتگیری و برای خود تا آخر عمر اسپرم ذخیره می‌کند.


فصل پرورش زنبورها
فصل پرورش نوزادان در شرایط آب و هوایی معتدل ، به مقدار کم ، از اواسط دیماه شروع شده مرتب توسعه می‌یابد و اوایل اردیبهشت به حداکثر خود می‌رسد. در صورتی که شرایط اجازه دهد، فعالیت تولید مثل آنها ، به همین وضع ، تا اواخر خرداد ماه ادامه پیدا می‌کند و از آن به بعد رو به نقصان می‌گذارد. در ماههای آبان و آذر فعالیت زاد و ولد بکلی متوقف می گردد. نژادهای مختلف زنبورعسل از این حیث دارای خصوصیات متفاوت هستند. هنگامی که تولید مثل کلنی در حداکثر توسعه خود می‌باشد، یک ملکه ممکن است 1500 تا 2000 تخم در روز بگذارد.


پرورش ملکه
در یک کلنی زنبور عسل ، پرورش ملکه ممکن است به یکی از علل زیر صورت گیرد:
نشاندن ملکه جدید به جای ملکه‌ای که به علت نامعلوم معدوم شده است.
تعویض ملکه‌ای که پیر شده ولی هنوز مایل است فعالیت داشته باشد.
برای ازدیاد کلنی یا بچه بیرون کردن.
در هر یک از حالات فوق ، کارگزاران موقعی اقدام به ساختن خانه ملکه و پرورش آن می‌کنند که ماده بخصوص جلوگیری کننده به آنها نرسد. در حالت اول ، چندین ملکه در خانه‌های اضطراری که با تغییر شکل خانه کارگران ساخته شده، پرورش داده می‌شوند. در ابتدای ساختمان خانه اضطراری ، سلول اصلی بوسیله مایع بخصوصی که از غده زیر فکی کارگران ترشح می‌شود، انباشته شده، لارو داخل سلول اصلی در سطح آن شناور می‌شود. به این ترتیب ، لارو وارد قسمت ویژه‌ای که برای پرورش ملکه ترتیب داده شده می‌گردد.
لاروهایی که برای پرورش اضطراری ملکه انتخاب می‌شوند اغلب دو روزه هستند ولی لاروهای سه روزه هم می‌توان یافت. معمولا کارگران کوشش می‌کنند که در پرورش اضطراری ملکه از لاروهای مسن‌تر استفاده کنند. در صورتی که لارو انتخاب شده برای پرورش ملکه دو روزه باشد، در حدود 11 روز بعد ، ملکه کامل از سلول خارج می‌شود و اگر شرایط هوایی مساعد باشد، در فاصله 10 روز بعد جفت گیری کرده خود را برای تخم گذاری آماده می کند. در این صورت ، از وقتی که کندو ملکه‌ای را از دست می‌دهد تا هنگامی که ملکه تخمگذاری جانشین آن گردد حداقل سه هفته طول می‌کشد.


جفتگیری
ملکه باکره وقتی که تقریبا 5 -3 روزه است، قبل از پروازهای مخصوص جفتگیری پروازهای اکتشافی در اطراف کندو می‌نماید. جفتگیری معمولا در گرمترین اوقات روز صورت می‌گیرد. گاهی ملکه بعد از چند دقیقه جفتگیری کرده به کندو برمی‌گردد. مشاهده جفتگیری که مطمئنا در آسمان انجام می‌گیرد خیلی کم صورت گرفته است. زنبورهای نر در آسمان به سرعت در اطراف ملکه پرواز می‌کنند و هر یک کوشش دارند که خود را به او برسانند. این پرواز دسته جمعی مدتی بطور زیگزاگ ادامه دارد. زنبور نری که موفق به جفتگیری می‌شود آلت تناسلی و قسمتی از اعضای مربوط را از دست داده و می‌میرد.
در مدت کوتاهی که عمل جفتگیری انجام می‌گیرد، اسپرم نر به واژن ملکه وارد می‌شود. برای جلوگیری از خروج و ریزش اسپرم از واژن ، حشره نر بلافاصله دهانه خروجی واژن را با ماده ژلاتینی مخصوص مسدود می‌کند. اسپرماتوزوئیدها سپس به سمت کیسه اسپرم شناور و در آن متمرکز می‌شوند. در کیسه اسپرم ، اسپرماتوزوئیدها بطور منظم ، پهلوی هم و تقریبا بدون حرکت قرار می‌گیرند. ملکه معمولا قبل از اینکه شروع به تخم گذاری کند، چندین بار جفتگیری کرده به اندازه کافی برای آینده خود اسپرم ذخیره می‌کند.


تخمگذاری
کمی بعد از اینکه ملکه جفتگیری کرد، توجه کارگران نسبت به ملکه بیشتر می‌ شود. درهر جا که ملکه قرار گیرد حلقه‌ای از کارگران که اعضای آن مرتب تغییر می‌کند، تشکیل می‌گردد. زنبورهای کارگر جوان اقدام به تغذیه ملکه می‌کنند و بدن او را بوسیله شاخکهای خود لمس نموده با دهان می‌لیسند تا مواد مترشحه ملکه را دریافت کرده بین سایر زنبورها تقسیم کنند. ملکه هنگام تخمگذاری در روی شانه‌ها ، روی قاعده مشخصی حرکت می‌کند. ابتدا سر خود را وارد تک تک سلولها نموده آنها را آزمایش می‌کند و سپس تخمی در آن قرار می‌دهد. برای این منظور ، شکم خود را خم کرده انتهای آن را داخل سلول می‌کند.






دیدن ملکه
بعضی از مربیان وقت زیادی برای جستجوی ملکه صرف می‌نمایند ولی بهتر است به جای این کار اطلاع حاصل کنند که ملکه خوب کار می‌کند یا خیر. اگر در کندو به مقدار کافی نسل زنبور در مراحل مختلف دیده شود که در قابها بطور منظم برقرار شده‌اند، نشان می‌دهد که فعالیت ملکه رضایت بخش می‌باشد. بنابراین ، احتیاجی نیست که تمام کندو بازرسی شود و امتحان یکی دو قاب نسل کافی است. ولی اگر حتما لازم باشد که ملکه دیده شود باید کندو را با آرامش کامل باز نمود.
وارد کردن ملکه تازه به کندو
این عمل به منظور تعویض ملکه صورت می‌گیرد. در این روش ، مربیان ملکه لازم را از موسسات تربیت ملکه خریداری و از آن استفاده می‌کنند. می‌توان تعویض ملکه را در هر موقع سال عملی نمود ولی اغلب آن را در اواخر دوره عسل کلی و یا در اوایل بهار انجام می‌دهند و معمولا در بهار ، هنگام جلوگیری از بچه دادن، به این کار اقدام می‌کنند. در هر صورت ، برای شروع به این کار ، باید نصف روز یا چند ساعت قبل از آن که ملکه جدید وارد شود، ملکه سابق را بگیرند و بیرون کنند.

لوازم مورد نیاز برای زنبورداری
یک کندوی خوب باید از ورود زنبورهای مهاجم جلوگیری کند. مقاوم در برابر اثرات مخرب نور خورشید و باران باشد. مانع از نفوذ موریانه‌ها گردد. اغلب کندوها چوبی هستند. قسمتهای مختلف یک کندو از پایین به با لا تخته تحتانی ، طبقه ، پنجره ملکه ، قابها و زیرسازی آنها ، صفحه جدا کننده ، سرپوش ، ابزارآلات زنبورداری لباس کار زنبورداری ، یک جفت پوتین یا چکمه خوب ،‌ یک جفت دستکش ، توری جهت پوشاندن صورت ، دودی یا دودکن ، کاردک زنبورداری ، کلاه ، برسی یا شاه پر ، قفس ملکه ، بچه گیر ، یک قوطی کبریت.
دودی یا Smoker زنبوران عسل تندخو به سادگی به زنبوردار اجازه خارج کردن عسل از کندو را نخواهند داد. برای تخفیف دادن حملات آنها و یا اداره کردن زنبوران زمانی که کندو مورد بازدید قرار می‌گیرد از وسیله‌ای به نام دودی یا دود کن استفاده می‌شود. برخی از دودکنها از قلع و برخی از مس یا استیل ضد زنگ ساخته شده‌اند و یک دودکن باید دمنده قوی و مخزن آتش مناسب داشته باشد. بسته‌های مقوای نازک ، گونی کنف خشک و بخصوص پوسیده ، تکه‌های پارچه یا لباس پشمی کهنه ، چوب پوسیده و پهن گاو بهترین سوختها برای دودکن به حساب می‌آیند.






دستور العمل فنی زنبورداری
شرح عملیات:
1- انتخاب واحد:

الف) سایت یا محلی انتخاب گردد که دارای سابقه پرورش زنبور عسل باشد.
ب) در سایب مورد نظر حد اقل 100 (یکصد) کلنی زنبور عسل موجود باشد.(کندو های بومی که تبدیل به مدرن شده باشد. قابل قبول است) ج) افراد انتخاب شده باید دوره های مقدماتی زنبور داری را گذرانده و با سواد باشند.
د) افراد زنبوردار داری لباس و تجهیزات لازم جهت کار در زنبورستان باشند.(لباس سفید، کلاه، دستکش، دودی، اهرم و ...)


2- مدیریت پرورش:
الف) استفاده از کندو هائی که استاندارد بوده و از نظر ظاهر سالم،محکم، بدون درز، دارای پایه مناسب و ارتفاع از زمین،، درب دارای روپوش فلزی، قابها سالم و تمیزو قابل جا بجایی و ... و از نظر جمعیت کلنی در شرایط خوب باشد.
ب) هر کندو دارای شناسنامه و دفترچه ای جداگانه جهت درج اطلاعات مربوط به آن باشد.
ج) استفاده از ملکه های انتخاب شده و جوان با استفاده از روش های معرفی ملکه به کندو (بویژه برای جلو گیری از تولید بچه کندو و چون ملکه جوان تمایل به بچه دادن ندارد و تخم ریزی خوبی دارد بنابراین جمعیت قوی خواهد ماند).
د) با روشهای مختلف مثل حبس ملکه خروج قابهای حاوی نوزاد و انتقال به کندوهای ضعیف، خراب کردن سلولهای ملکه در فصل بچه دهی و یا در صورت زیاد بودن جمعیت قرار دادن شبکه مانع ملکه بین بدنه و طبقه با اضافه نمودن یک طبق به آن می توان ازتولید بچه کندو جلوگیری کرد.
د) از اوایل بهار تا اواسط پائیز امکان ادغام وجود دارد.با این روش می توان از نابودی کلنی های ضعیف جلو گیری کرد و با داشتن جمعیت های نسبتاً یکسان صفت غارتگری بروز نخواهد کرد.


3- مدیریت تغذیه:
الف) استفاده از تغذیه کمکی = در اوایل بهار قبل از وجود شهد در طبیعت کلنی هایی که غذای ذخیره زمستانی آنها کم و در حال تمام شدن می باشد باید با شربت آب و شکر به نسبت (1 به 1) تغذیه شوند و در اواخر فصل برداشت یعنی اوایل پائیز که مقدار شهد در طبیعت کم می شود در صورتیکه غذای ذخیره کافی در کندو نباشد شربت آب و شکر به نسبت (1 به 2) استفاده می گردد و در همین زمانهای علاوه بر تغذیه شکر و آب از کیک جانشین گرده نیز استفاده می گردد. (اواسط شهریور تا اواسط مهر و نیمه دوم بهمن تا پایان اسفند)
ب) ذخیره زمستانی= بر آورد صحیح از میزان عسل باقی مانده در کندو و جهت زمستان گذرانی با توجه به جمعیت آن برای یک کلنی حدود 15 -12 کیلو گرم عسل و دو قاب گرده گل لازم است و برای کلنی هائی که دو طبقه دانرد 20 کیلو گرم عسل و 3 قاب گرده مورد نیاز است.
ج) استفاده از منابع شهد و گرده موجود در منطقه = استفاده از باغات مزارع، دامنه کوه ها و کوچ به ارتفاعات با توجه به زمان دوره گلدهی گیاهان مورد استفاده زنبور عسل در منطقه.
د) استفاده از منابع آب سالم و بهداشتی و در دسترس (استفاده از آبشخور) در هر زنبور ستان


4- مدیریت بهداشت و درمان:
الف) مبارزه با آفات و شکارچیان= کنه و اروا ، پروانه موم خوار، زنبوران زرد و قرمز ( مبارزه با استفاده ار تله). مورچه ( مبارزه با استفاده از قراردادن کندو روی پایه)، سبز قبا( مبارزهاز طریق از بین بردن آن در لانة پرنده هنگام شب).
کنه واروا= بیشترین خسارت کنه واروا به لاروهای مسن زنبورعسل بخصوص لاروهای نر می باشد و زنبوران کامل نقش میزبان واسط و حمل کننده کنه ها را دارند. تخم گذاری کنه ماده در اوایل پرورش نوزادان کمتر و اواخر تابستان به حد اکثر می رسد.
تشخیص کنه باید در ابتدای دوره آلودگی انجام شود کنه دارای چهار جفت پا است و نباید با شپش که شش پا دارد اشتباه شود. کنه بر روی شفیره های 13 روزة کارگر و 16 روزه نر ها مشاهده می شود و لکه های سفید زنگ بر دیواره های سلول های خالی لارو و شفیره دلیل وجود کنه واروا است. مبارزه هنگام غروب یا صبح زود و در پائیز یا اوایل بهار انجام می شود (زمانی که تخم ریزی ملکه به حداقل یا صفر) می رسد. می توان قبل از مبارزه خروج لاروهای سر بسته بخصوص لاروهای نر در کناره ها را انجام داد.
نوار فولبکس به مقدار 2 تا 3 نوار در هر کلنی و 3 تا 4 بار به فاصله یک هفته در بهار توصیه می شود (قبل از جریان شهد در طبیعت باید مبارزه علیه کنه واروا قطع شود.
پروانه موم خوار در مناطق گرمسیری خسارت بیشتر وارد می کند برای رشد لاروهای آن دمای بالا تر از 30 درجه لازم است و قاب های کهنه و تیره را ترجیح می دهد. پروانه موم خوار قسمت وسط شان ها را هدف قرارداده و با تنیدن تونل های ابریشمی و مدفوع سیاه رنگ خسارت وارد کرده و ظاهر بدی ایجاد می کند. به طور کلی پروانه موم خوار از روشنایی، هوای تازه و سرما و نیز مرکب چاپ روزنامه گریزان است. در انبار استفاده از ورقه های روزنامه بین طبقه ها و یاپیچیدن پوکه ها با روزنامه مؤثر است می توان پوکه های آلوده را در کندو های قوی قرارداد و خود زنبور عسل آنها را پاک سازی می کند. استفاده از فریزر برای قاب های آلوده مؤثر است. سوزاندن گوگرد و تولید گاز so2 پروانه موم خوار را از بین می برد و چون قادر به از بین بردن تخم پروانه نیست باید 15 روز بعد تکرار گردد.
ب)پیشگیری و مبارزه با بیماریها = نوزما، لوک امریکایی، لوک اروپایی
نوزما= ویژه زنبوران بالغ بوده و بیشتر در کلنی هایی که جمعیت آنها کم است(کلنی های ضعیف که علت ضعیفی می تواند کمبود عسل ذخیره زمستانی، طولانی بودن زمستان و یا پیری ملکه باشد) بیماری علائم خارجی ندارد و باید مدفوع یا محتویات بدن زنبور عسل مورد آزمایش قرارگیرد و حالت اسهالی در مدفوع مشاهده می شود و زنبور های بالغ به صورت فلج در جلو درب کندو روی زمین می خزند و توان پرواز ندارند. پیشگیری با استفاده از فوماژیلین و مدیریت جلو گیری از ضعیف شدن کلنی می باشد و درمان با ضد عفونی کردن کندو ها و وسایل آلوده با سموم گازی مثل اسید استیک است.
لوک آمریکایی= وجود بیماری فصل مشخصی ندارد و هر موقع از سال که لارو در کندو باشد می تواند به وجود آید برای درمان باید تمام کندو و شان ها و عسل و... را همراه جمعیت آن سوزانیده و معدوم نمود و گاهی بدنه و درب کندو را نگه داشته و ضد عفونی با شعله افکن قابل استفاده است. و برای پیشگیری در دو نوبت اوایل بهار و پائیز قبل از زمستان گذرانی از داروی آنتی بیوتیک از جمله اکسی تتراسایکلین به صورت محلول در شربت با استفاده از ظروف شربت خوری استفاده کرد.
لوک اروپایی= بر خلاف لوک آمریکایی در فصل معین یعنی اواخر فصل زمستان گذرانی و اوایل بهار ظاهر می شود و با جریان شهد در طبیعت به تدریج کاهش می یابد و در جهان نسبت به لوک امریکایی از اهمیت کمتری برخوردار است. و سبب مرگ و میر لاروهای جوان می شود سر پوش سلولها فرو رفته و مرطوب و سوراخی در وسط سر پوش مشاهده می شود. مصرف ترامایسین به همان صورت در مورد لوک آمریکایی در پائیز و اوایل بهار می باشد در هر حال باید در فصل جریان شهد از مصرف دارو جلو گیری شود چون بقایای آن در عسل مانده و برای مصرف کننده مضر است.


5- مدیریت تولید:
الف)شکل ظاهری عسل مناسب باشد= وجود ناخالصیهای مختلف از جمله گرده گل، موم قطعات بدن زنبور و حباب های هوا در عسل موجب کاهش مرغوبیت عسل می شود. چون ذرات موم و حباب هوا و سایر ذرات خارجی موجود در عسل سبکتر از عسل بوده و درصورتکه عسل برای مدت چند روز در تانکر هائی که شیر های تخلیه در انتهای آن وجود دارد قرار گیرد تمام ناخالصیها به سطح فوقانی آمده و از طریق شیر انتهایی عسل عاری از ناخالصی بسته بندی می شود بهتر است بلافاصله پس از استخراج عسل از شان سایر عملیات بسته بندی انجام شود چون عسل هنوز مایع و گرم است. برای جلو گیری از آن باید محل پرورش نوزادان از محل ذخیره عسل جدا باشد با استفاده از شبکه ملکه بین بدنه و طبقه اول و نیز استفاده از شانهائی که صرفاً در آنها عسل ذخیره می شوند برای ذخیره عسل به محض شروع شدن جریان شهد در طبعیت زنبورها شروع به ترشح موم سفید رنگ و تازه می کنند که آثار آن بر روی قابهای حاوی نوزادان مشاهده می شود و در این زمان باید طبقات ذخیره عسل بلافاصله روی کندو ها مستقر گردند. به این ترتیب محل ذخیره عسل از محل ملکه و پرورش نوزادان جدا می شود با استفاده از شبکه ملکه . البته استفاده از نیم طبقه بر روی شبکه ملکه برای ذخیره عسل بهتر است.
ب) زمان مناسب برداشت عسل= زنبور ها سطح سلولهای محتوی عسل را با لایه نازکی از موم می پوشانند. اینگونه عسل را در اصطلاح عسل رسیده و قابل برداشت می گویند. لذا موقع مناسب برداشت موقعی است که بشتر شانهای محتوی عسل کاملاً در پوشیده شده باشد. در صورتیکه قبل از این مرحله برداشت صورت گیرد رطوبت عسل بالا بوده (بیشتر از 19 درصد) وموجب تخمیر و ترش شدن عسل می شود. برداشت باید چند روز قبل از اتمام جریان شهد یعنی زمانیکه زنبور ها سرگرم آوردن شهد هستند صورت گیرد. ذخیره زمستانی بستگی به جمعیت کلنی از (20-10) کیلو لازم است.
برداشت باید پس از پولک تراشی و برداشتن سلولها حتماً با دستگاه اکتراکتور انجام شود. در مراحل مختلف برداشت عسل استفاده از حرارت سبب تغییر رنگ عسل (تیره شدن رنگ آن) شده و موجب کاهش کیفیت عسل می شود و در هر حال باید از حرارت دادن حتی کمتر از 43 درجه پرهیز نمود.


از کجا و چگونه زنبور داری را شروع کنیم ؟
اولا زنبور داری شغلی جالب و متحیر کننده می باشد . جالب اینکه در این شغل با موجوداتی سرو کار داریم که زندگی تشکیلاتی آنها نمونه بارزی است از نظم و ترتیب و همکاری متقابل که هر وقت به کندو ها سر زده با مشاهده فعالیت های هر یک از زنبور ها به شکلی خواهید بود که متوجه نظم و ترتیب بسیار شگفت انگیز خواهید شد و پی به قدرت خداوند یکتا خواهید برد.
ثانیا شغلی پرمنفعت : با فروش محصولات کندو (عسل ، گرده گل ، موم، بره موم و ژل رویال)درامد قابل توجه ای به دست خواهید آورد . که باعث دلگرمی و انگیزه برای ادامه این شغل خواهد بود .
اما برای شروع کار قبل از هر چیز باید بدانید محلی که زندگی می نمایید . یا قرار است . کندو ها را آنجا مستقر نمایید . برای زنبور ها مناسب می باشد تا هم احتیاجات خود کلنی را براورده نماید و هم محصول اضافی داشته تا شما از آن استفاده نمایید .

بخش اول محیط زنبور ستان:
1 – محیط از لحاظ شهد و گرده فراوان مناسب شغل زنبور داری باشد .
محیط فاقد گل و گیاه و یا محیطی که گل و گیاه در آن کم بوده و یا فقط مدت کوتاهی از سال گل وجود دارد برای زنبور داری مناسب نمی باشد. به نظر من مهمترین و اساسی ترین بخش زنبور داری محیط مناسب ( در اکثر اوقات سال گل فراوان وجود داشته باشد) برای زنبور داری می باشد . گیاهانی چون درختان میوه شکوفه دار بهاره (، سیب ، گلابی ، مرکبات ، زردالو، آلوچه و گیلاس) پنبه ،آفتاب گردان ، یونجه ، شبدر ، اسپرس ، بیدمشک ، گوَ ن ، آویشن ، خردل ، زعفران ، نخود ، لوبیا ، نعنا ، اقاقیا ، کاج ، گیاهان زینتی و طیف بسیار وسیعی از دیگر گیاهان زراعی ، باغی ، جنگلی ، گیاه هان دارویی خور روی کو ها و تپه ها و مرتعی منابع شهد و گرده برای زنبور عسل محسوب می شوند. در این شرایط شما بهترین راندمان تولید را از زنبورستان خود خواهید داشت . اگر شما بهترین زنبور دار باشید ولی محیط فاقد گل و گیاه باشد . شما موفق نخواهید بود.
2 – شرایط آب و هوایی مناسبی داشته باشد .
به طور معمولی باد شدید یا باران و مه آلود بودن هوا و یا گرما و سرما ی شدید در همه نقاط وجود دارد اما این شرایط فقط مدت کوتاه و در حد 3 الی 10 روز از سال به وجود می آید . اما گرما یا سرمای بیش از حد تحمل ، بارندگی پیوسته و زیاد ، هوای ابری در بیشتر اوقات سال یا فصل مورد نظر ، بادهای شدید ، هوای شرجی یا هوای غالبا مه آلود ، افزایش یا کاهش ناگهانی درجه حرارت هوا و آلودگی غیر تحمل هوا ممکن است. در اقلب اوقات سال چنین منطقه ای را برای استقرار زنبورستان نا مطلوب میکند و زنبور داری را با ضرر و تلفات زیاد همراه می نماید .
3 - اهمیت وجود منبع آب سالم در اطراف زنبورستان :
زنبور نیز مانند سایر جانداران به آب به عنوان حیاتی ترین نیاز خود احتیاج دارد . هر چه آب سالم و پاکیزه در دسترس تر ( حداکثر 50 متر) باشد . بازه کندو ها بالا تر می رود . و زنبورستان از سلامت بهتری برخوردار خواهد بود .
4 - بهداشت منطقه زنبورستان و اهمیت آن :
زنبور عسل نیز مانند سایر حیوانات به برخی از بیماری ها حساس است و متاسفانه بیشتر بیماری ها باعث انهدام بخش مهم یا تمامی کلنی های زنبور دار می شود و یا ضمن خسارت به زنبور دار معالجه می شوند . بنابراین اقتصادی ترین اقدام برای جلوگیری از ابتلای زنبورها به بیماری توجه زنبور دار به بهداشت منطقه است .. نزدیکی به گواری ها یا مرغداری ها و یا کارخانه جات مواد شیمیایی و یا کود کمپوست و یا محل تخلیه زباله و یا مزارعی که با آب فاظلاب آبیاری می شودند برای زنبورستان مساعد نمی باشد. زیرا بوی بد زنبوران را فراری می دهد .
5 - آلودگی های صوتی و بوهای نامطلوب :
مکان استقرار زنبورستان از نقاط پر سر و صدا مثل جاده های پر رفت وآمد ، کارخانه های پر سر و صدا و غیره به اندازه کافی دور باشند تا سرو صدا موجب هراس زنبورها و فراری شدن آنها نشود .
6 - اهمیت دور بودن کافی زنبورستان از نقاط مسکونی :
زنبورها با توجه به شعاع پرواز خود ممکن است تا 5 کیلومتر از محل زنبورستان دور شوند . اما نزیک بودن زنبورستان در فاصله 200 متری به خانه های مسکونی به وجود آمد مشکلاتی از قبیل ورود به خانه ها به خاطر وجود مواد شیرین و بروز مشکل برای صاحب خانه و یا ناتوانی از خروج از خانه برای زنبور باشد و یا دم غروب با روشن شدن چراغهای روشنایی برای زنبور عسل که جهت یابیش با نور خورشید می باشد دچار مشکل نماید . و شما می بینید که زنبور ها برای رفتن به کندو در اطراف چراغ برق جمع شده اند .
7 - اهمیت رعایت فاصله زنبورستان ها از هم :
در شرایطی که بیماری های مسری در زنبورستان های همسایه شما وجود دارد حداقل فاصله لازم به رعایت زنبورستان ها از یکدیگر در هر منطقه 6 کیلومتر است . اگر منطقه پوشش گیاهی چندان خوبی نداشته باشد چند مشکل اساسی پیش خواهد آمد .
1 - تولید عسل کمتر در دو زنبورستان مجاور هم به علت کمبود منابع شهد و گرده . 2 - به علت گرده افشانی بیش از حد مورد نیاز بیشتر گل ها به میوه یا بذر تبدیل شده و تمام میوه ها قادر به دریافت مواد غذایی کافی نمی شوند و از کیفیت محصول کاسته شده 3- امکان رفتن اشتباهی زنبورهای یک زنبورستان به زنبورستان های دیگر و شیوع بیماری و غارت وجود دارد .
8 - میزان نزدیکی زنبورستان به جاده :
جاده برای زنبورستان یه حسن می باشد که دسترسی به وسایل نقلیه برای حمل و نقل ، بارگیری و تخلیه کندوها را آسان می نماید . اما اگر جاده نزدیک زنبورستان پر رفت و آمد باشد .( جاده های بین شهری ، اتوبان ها) زنبور عسل از سرو صدا و هم به علت اوج پرواز کم با وسایل نقلیه برخورد کرده و تلف می شوند.
9 - بهترین مناطق استقرار یک زنبورستان :
بی تردید بهترین مکان استقرار یک زنبورستان در یک باغ یا مزرعه بزرگی است که محصول آن باید توسط زنبور عسل گرده افشانی شود. در این صورت علاوه بر تولید عسل برای زنبوردار محصولات کشاورز یا باغ دار هم به قدر کافی گرده افشانی می شود.
10 - استقرار زنبورستان در کنار دریا یا رودخانه :
چنانچه زنبورستان در ساحل دریا یا رودخانه مستقر شود زنبورها برای نوشیدن و جمع آوری آب بطرف آنها رفته و معمولا جریان آب رودخانه یا امواج دریا بیشتر زنبورها را غرق می کند و به این ترتیب خسارت سنگینی به جمعیت کلنی ها وارد می شود .
11 - سطح زنبورستان و استقرار کندوها روی پایه یا سکو :
سطح زمین زنبورستان باید دست کم 30 سانتی متر بالاتر از زمین های اطراف باشد.
12 - فاصله کندوها از هم در یک زنبورستان :
در یک زنبورستان رعایت فاصله 5/2 متر بین دو کندو و فاصله 4 متری بین هر ردیف ضروری است .
13 - مکان زنبورستان در رابطه با سمپاشی باغ ها و مزارع :
زنبورستان شما نباید در نقاطی که سپاشی زیاد وجود داردبه خصوص جالیز ها و مزارع گلزا که بیشترین سم پاشی ها را دارند قرار گیرد . در حقیقت شما عطای این مزارع را به لقاء شان ببخشید.
14 - جهت استقرار کندوها در زنبورستان :
چنانکه منطقه ای که زنبورستان در آن مستقر است بادخیز نباشد می توان کندوها را به گونه ای در زنبورستان مستقر کرد که سوراخ پرواز آنها به سمت مشرق یا جنوب باشد در این صورت با طلوع خورشید نور به سمت جلوی کندوها می تابد و زنبورها زودتر فعالیت روزانه را آغاز می کنند.در مناطق بادخیز سوراخ پرواز باید در جهت مخالف وزش باد باشد تا بخصوص در زمستان باد سرد به داخل کندوها وزیده نشود و در سایر مواقع نیز موجب ناراحتی زنبورها نشود.
15 – عدم وجود دشمنان زنبور عسل:
شما نباید زنبورستان خود را در مناطقی که دشمان زنبور عسل از جمله سار ، خرس ، زنبور قرمز، موریانه و موچه که قابلنابودی و یا محارشان وجود ندارد . قرار دهید .
16 - مسافت مکان جدید زنبورستان تا مکان قبلی :
شعاع پرواز مفید زنبور عسل به 2 کیلومتر و شعاع پرواز دور آن به 6 کیلومتر و گاهی به 12 الی 5/13 کیلومتر می رسد. برای جلوگیری از مراجعت زنبورها به مکان زنبورستان قبلی مکان زنبورستان جدید تا قبلی باید بیش از 6 کیلومتر فاصله داشته باشد.
17 - رابطه کندو و مساحت زنبورستان :
دیوارها نباید از 2 متر مرتفع تر و فواصل بین کندوها به میزان حداقل 5/2 متر از هم باید رعایت شود.
18 - نحوه استقرار کندوها در زنبورستان :
محل استقرار کندوها در زنبورستان باید به گونه ای طراحی شود که زنبورهای پرواز کننده از کندوهای مختلف مانعی در جلوی زنبورهای دیگر نباشد به همین جهت در استقرار کندوها طرح هایی چون زیگ زاگ - مربع - گروهی - موازی و غیره ممکن است عملی گردد.


بخش دوم توانایی و امکانات شما :
از مهمترین شرایط این شغل شخص خود شما که باید دانست توانایی جسمی و مالی در ابتدا این کار را دارا می باشید یا نه.
زنبور داری به 3 فصل بهار ، تابستان و زمستان تقسیم می شود .
فصل و اول فصل بهار از اول اسفند ما شروع می شود و وظیفه زنبور دار این است که ابتدا از با یه بازدید سطحی از سلامت کندو ها و وجود ملکه اطمینان کسب نموده و هفته ای 3 مرتبه به کندو ها شربت 1 به 1 داده تا به اوایل فروردین می رسید در این زمان جمعیت زیاد شده و وظیفه ما این است که به طور متوسط هر 8 روز یک مرتبه از هر کندو بازدید نموده تا از اردو زدن کندو جلو گیری نماییم و قاب های سیاه و کهنه را از کندو خارج و برگ موم تازه به کندو می دهیم .اگر کندو با جمعیت بیش از 10 قاب مشاهده کردیم به کندو طبق می دهیم . این فصل پر کار ترین فص زنبور داری می باشد و تا اول خرداد به طول می انجام .
فصل دوم فصل تابستان می باشد که فصل برداشت عسل و کوچ و مراقبت از کندو ها و فصل اوج سم پاشی ها می باشد . این فصل تا اواخر شهریور به طول می انجامد .
فصل سوم : که از اول مهر آغاز می شود و وضیفه ما دادن شربت 1 به 1 ( یک کیلو شکر با یک کیلو آب) به کندو ها تا برای زمستان گذرانی کندو مشکل پیدا نکند .به طور معمول یه زنبور دار به هر کندو در سال 12 کیلو شکر که معادل 24 کیلو شربت یک به یک می باشد می دهد . از این 12 کیلو شهر 7 کیلو در بهار و 5 کیلو در زمستان می باشد . محافظت در برابر زنبور قرمز و سار ها و دیگر موجودات مزاحم بوده و دریکی دیگر از وظایف ما گذاشتن یه پارچه کتانی روی قابها برای گرم نگه داشتن کندو می باشد .تهیه خمیر شیرین برای جبران کمبود گرده گل هم در این فصل انجام می شود . همه این کارها تا اواسط آبان پایان یافته و زنبور دار در کندو را محکم می بندد و تا آغاز اسفند ماه به هیچ عنوان نباید درب کندو را باز نماید .
حال کسی که قصد زنبور داری دارد باید بداند که به ازای هر کندو در طول سال چه مقدار از وقت خود را باید صرف این کار نماید که اگر غفلت نماید به منزله از دست دادن کلنی می باشد.
نکته دیگر هزینه خرید و نگهداری وسایل زنبور داری می باشد که حداقل از 200 هزار تومان برای وسایل زنبور داری( استراکتور ، دودی ، کلاه ، کاردک و . . . ) لازم می باشد و برای هر کندو در سال 30 هزار تومان مصالح ( شکر ، موم ، خمیر شیرین و . . . ) لازم می باشد .
اگر شما قصد شروع زنبور داری را دارید بهتر است سال اول با 3 الی 6 کندو شروع نمایید تا ضمن مشغولیت و رفع خستگی کار روزانه و یا سرگرمی با زندگی و کار زنبور داری آشنا گردید به نوعی سال اول را کارآموزی کنید و با مطالعه کتب و سایت های زنبور داری و مشورت و آموزش از کسانی که سابقه زیادی در این شغل دارند خود را برای توانایی در این کار محک زده و در ضمن نیاز خانواده خود را به عسل طبیعی براورده نماید . در صورت تمایل در سال دوم با 20 الی 30 کندو به عنوان شغل دوم و کمک هزینه زندگی ادامه دهید و با آزموده شدن و تجربه جستن از خسارت های احتمالی وارده و پیدا کردن دلیل آن و و سود جستن از موارد منفعت آورد خود را برای زنبور داری به عنوان شغل اصلی و تنها ممر درامد خانواده برای سال بعد آماده نمایید .

در سال سوم شما می توانید با 100 کندو ادامه دهید از 100 کندو به بالا خود را زنبور دار حرفه ای نامیده و نیاز به استخدام کارگر داشته و علاوه بر فروش عسل از فروش دیگر محصولات کندو درامد کسب نموده و با درامدی در حد یه خانواده متوسط ایرانی زندگی نمایید . در این سالها تجربه و ممارت لازمه کار است . چنین زنبور داری باید همیشه تعداد زیادی جمعیت در اختیار داشته و با آنها کار کند . آنچه برایش اهمیت فوق العاده دارد علاوه بر تعداد جمعیت و قوی بودن تک تک آنها شناخت محیط از لحاظ گل ها ی عسل خیز در ماه های مختلف سال است . زنبور داری که این کار را بعنوان شغل اصلی انتخاب نموده باید دانسته باشد که در اطراف زنبورستان به شعاع 100 کیلومتر یا بیشتر در هر منطقه چه نوع گلی در چه ماه از سال گل می دهد تا به موقع زنبور هایش را به همان نقطه مهاجرت داده و از شهد گل های آن منطقه حداکثر بهره برداری نماید . شما باید همه بیماریها و آفات زنبور عسل را به مثل یه دکتر شناخته و راهای درمان آن را آموخته باشید و همچنین باید دارو خانه ای برای پیشگیری و همچنین معالجه بیماریها آماده داشته باشید . شما باید به موقع ملکه ها را عوض نمایید تا مانع پیر یا ضعیف شدن جمعیت گردید . شما باید احتیاجات کندو از قبیل گرده، دیواره مومی ، پوکه و یا طبق را به موقع برآورده نمایید .

زنبور

رازهای زنبور عسل

زنبور عسل (Apis mellifera) از راسته نازک بالان (Hymenoprera) است. زنبور عسل قسمت های دهانی جونده و مکنده، هر دو را داراست.دگردیسی زنبور عسل کامل است و به طور دسته جمعی زندگی می کند.

زنبور عسل شامل سه دسته اند:

1- ملکه (Queen) که تخم می گذارد.

2- نرها (prones) کارشان فقط بارور کردن ملکه های جدید است.

3- کارگرها (Worker) که ماده عقیم هستند و اغلب انواع متعددی دارند.

کندوی زنبور عسل یا به صورت جعبه های مکعبی به ابعاد 50 cm که کندوی modem می گویند و یا به صورت سبد که کندوی بومی می گویند،وجود دارد.

 

زنبور عسل در قرآن

کلمه نحل به معنی زنبور عسل در آیات 68 و 69 سوره نحل در جزء 14 قرآن کریم آمده است. در تفسیر آیه 68 چنین آمده است:پروردگارت به زنبور عسل وحی فرستاد! در اینجا لحن قرآن به طرز شگفت انگیزی تغییر می یابد، در عین ادامه دادن بحث ها در زمینه نعمت های مختلف الهی و بیان اسرار آفرینش در این سوره، سخن از زنبور عسل و سپس خود عسل به میان می آورد.اما شکل یک مأموریت الهی و الهام مرموز که نام وحی بر آن گذارده شده است.نخست می گوید: «و پروردگار تو به زنبور عسل، وحی کرد که خانه هایی از کوهها و درختان و داربست هایی که مردم می سازند انتخاب کن.»

* نخستین مأموریت زنبوران در این آیه، خانه سازی ذکر شده است. این شاید به خاطر آن است که مسئله مسکن مناسب، نخستین شرط زندگی است و به دنبال آن فعالیت های دیگر، امکانپذیری است.

* در آیه 69 سوره «نحل»، دومین مأموریت زنبور عسل شروع می شود. قرآن می فرماید: «ما به او الهام کردیم که سپس از تمام ثمرات تناول کن و راههایی که پروردگارت برای تو تعیین کرده، به راحتی بپیما.»

سرانجام، آخرین مرحله مأموریت آنها را به صورت یک نتیجه، این چنین بیان می کند، «از درون زنبوران عسل، نوشیدنی مخصوص خارج می شود که رنگ های مختلفی دارد.» نهفته است، جالب این که دانشمندان از طریق تجربه به این حقیقت رسیده اند که زنبوران به هنگام ساختن عسل آن چنان ماهرانه، عمل می کنند که خواص درمانی و دراویی گیاهان کاملاً محفوظ مانده و به عسل منتقل می شود.

* و در ماجرای برنامه زندگی زنبور عسل و ارمغانی که آنها برای جهان انسانیت می آورد، که هم غذاست و هم شفا و هم درس زندگی، نشانه روشنی از عظمت و قدرت پروردگار است، برای جمعیتی که می اندیشند.

 

ساختار بدن زنبور عسل

سر زنبور عسل-در جلوترین قسمت بدن قرار داشته و شامل اعضای زیر است: دو عدد چشم مرکب ، سه عدد چشم ساده ، دو عدد آنتن و دهان با خرطوم. بزرگی چشمها وسیله‌ای است که زنبوردار به کمک آن به راحتی می‌تواند زنبور نر را از کارگر تشخیص دهد. زیرا چشمهای زنبور نر بزرگتر بوده و از عقب سر بهم می‌رسند، ولی در زنبور کارگر و ملکه بهم نمی‌رسند. کار آنتنهای زنبور عسل ، لمس کردن و بوییدن است. زنبور عسل به کمک خرطوم ، شهد را از روی گلها جمع آوری و از راه دهان به داخل کیسه عسلی می‌فرستد.

 

سینه زنبور عسل-زنبور عسل از سه حلقه کیتینی درست شده و اعضای زیر به آن اتصال دارند: چهار عدد بال یا پر که دو عدد آنها بالهای جلویی و دو عدد دیگر بالهای عقبی هستند. شش عدد پا که جفت عقب آن دارای حفره‌هایی به نام سبد می‌باشند و زنبور عسل در دوران فعالیت خود گرده‌های گل در آن پر و با خود به کندو حمل می‌کند. این سبدها در کارگران بزرگتر از نرها هستند.

 

شکم زنبور عسل-در قسمت انتهایی بدن زنبور عسل قرار داشته، از 6 حلقه کیتینی پشتی و 6 قطعه شکمی تشکیل شده است.در انتهای شکم زنبور عسل،مخرج برای دفع مدفوعات دیده می‌شود. از راه همین مخرج ، زنبور عسل قادر است خاری را که در داخل بدنش جای دارد، خارج کرده و نیش بزند. زنبور عسل نر نمی‌تواند نیش بزند، چون اصلا نیش ندارد.

تصویر

ساختمان مورفولوژیکی زنبور عسل

*بدن زنبور عسل به طور متراکم از موهایی پوشیده است که دارای تارهای (Barbs) جانبی کوتاهی است. و به راحتی دانه های گرده را می گیرند.در چشم های مرکب و پاهای زنبور عسل،موهای صاف وجود دارد پاهای جلویی زنبور عسل در حاشیه ساق (tibia) موهای راست و خشن و کوتاهی را دارد و برای تمیز کردن چشم ها از گرده گل به کار می رود و برس چشمی (Eye bursh) می گویند.

*بالهای زنبور عسل در هنگام پرواز به وسیله قلاب هایی به هم درگیر می شوند و یا بال به نظر می رسند.و نوک این بالها مسیر شکل را طی می کند.ممکن است 400 بار در ثانیه مرتعش شوند.آرواره های زیرین mandibles در کارگران صاف برای جمع آوری گرده و ساختن شاخه ها به کار می رود. آرواره های بالایی maxillae مانند قاشقک های طویلی بوده و برای جمع آوری گرده های گل به کار می رود.

 

زنبور عسل

زندگی زنبور عسل

*لب تحتانی تبدیل به خرطوم شده و ضمایم حسی – بی (Cabialplas) در اطراف آن قرار دارد. مایع شهد در اثر عمل مکنده حلق به درون چینه دان بزرگ یا معده عسل (Money Stomash) کشیده می شود. چهار لب مثلثی دریچه ای را درست می کند و از ورود عسل به معده جلوگیری می کند. بجز موقعی که جهت تغذیه مورد نیاز است. روده زنبور عسل باریک و دراز است. و تقریباً به 100 لوله کوچک، مالپیکی اتصال دارد و روده راست، بزرگ است و به مخرج ختم می شود. در انتهای بدن زنبور عسل سوزن وجود دارد که فقط در کارگرها و ملکه ها دیده می شود. حس بویایی در زنبوران عسل بسیار قوی و تیز است و چشم ها دارای تعداد فراوانی واحدهای بینایی است و دارای مغز نسبتاً بزرگ  است:زنبوران عسل قادر به تشخیص رنگ قرمز و سیاه از هم نمی باشند.

 

گونه و نژادهای زنبور عسل

1- زنبور هندی (Apis Indiea)

2- زنبور درشت (Apis drostata)

3- زنبور ریز (Apis florae)

4- زنبور عسل معمولی (Apis mellifera)

 

غده های مهم زنبور عسل

در  داخل دو طرف سر کارگر زنبور عسل یک جفت غده‌ای به نام غده‌های شیری وجود دارد که از خود ماده‌ای به نام شیر یا ژله شاهانه ترشح می‌کند و با آن ملکه و لاروهای خیلی جوان را تغذیه می‌نمایند.

غده‌های بزاقی زنبور عسل همراه با یک جفت غده سینه‌ای بوسیله یک کانال مشترک ، ترشحاتشان را به داخل دهان زنبور می‌ریزند. ترشحات این غده‌ها در موقع لارو بودن صرف تنیدن به دور خود شده و پس از رشد و تبدیل به یک زنبور کامل ، نقش غده بزاق دهان را در زندگیشان بازی می‌کنند.

غدد زیر آرواره‌ای زنبور عسل که در کارگران خیلی کوچک و غیرفعال بوده و در ملکه بسیار بزرگ و فعال است. ماده‌ای بوسیله این غده ترشح می‌شود که با بوی مخصوصش باعث تمیز ملکه از سایر زنبورهای عسل می‌شود.

در زیر شکم زنبور عسل 4 جفت غده‌های مومی وجود دارد که سه جفتش فعال هستند و موم ترشح می‌کنند و بکار ساختن سلولها و شان می‌خورند.

غده‌های بویایی زنبور عسل:در پشت زنبورها غده‌ای به نام غده بویایی دیده می‌شود که کارش تشخیص بوهاست.

غده‌های مخزنی زنبور عسل:سه عدد غده در مخزن به نام غده‌های مخزنی،مدفوعاتی را که در آنجا ذخیره شده‌اند، مرتب ضد عفونی می‌کنند.

 

زنبور عسل

زندگی زنبور عسل

محصولات زنبور عسل و نحوه گردآوری آنها

می توان به شهد یا عسل و گرده زنبور عسل ویژه «موم» که از صمغ ها به وجود می آید، اشاره کرد. گرده زنبور عسل دارای انواع مواد آلی و ویتامین ها م یباشد. گرده شامل قندهای احیا کننده میباشد که در گل 31% در گروه کربوهیدرات وجود دارد. میزان متوسط پروتئین گروه حدود 22% است و تمام اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز انسان در ترکیب پروتئینی دانه گروه وجود دارد.عصاره اتری گروه حاوی چربی ها و روغن ها، پیگمان ها، دونین ها، ویتامین ها و هورمون رشد می باشد.گروه حاوی 13 نوع اسید چرب و دو استدول عمده به نام های 24- متیلن کلسترول و «بی سی توسترول» است. برای جمع آوی دانه گرده می توان از تله گرده، استفاده کرد، ولی این کار توصیه نمی شود، چون جمعیت زنبورها را تضعیف می کند.

 

بعضی از مصارف گرده زنبور عسل

دانه گرده در پزشکی اهمیت خاصی دارد.در درمان بیماری های پروستات و آلرژی و در حال بی اشتهایی از داروهایی که از دانه گرده ساخته می شوند، استفاده می کنند. دانه گرده به عنوان مکمل غذایی به کار می رود و از آن در رفع چین و چروک و لکه های صورت استفاده می گردد.از داروهای مشهور می توان به Prostaflor, Ofilorex اشاره کرد.

 

نیش زنبور

از نیش زنبور عسل به علت خاصیت قلیایی و اسیدی بودن آن در درمان بیماریها، استفاده می کنند.

 

تولید مثل زنبور عسل

اندام های جفت گیری،در کارگرها تنها اثری از آن دیده می شود ولی در ملکه به خوبی توسعه یافته است.ملکه جوان 6 روز بعد از بیرون آمدن، با یک زنبور عسل نر جفت گیری می کند، اندام های جفت گیری نر پاره شده و در کیسه تناسلی ماده باقی می ماند و تا اینکه بعد از بازگشتن به کندو، کارگرها آن را از بین می برند. اسپرماتورزوئیدهایی که بدین صورت در کیسه ذخیره اسپرم، جای می گیرد، به کار همه تخم های لقاح یافته ای که ملکه خواهد گذاشت، بکار می رود. تخمدان های ملکه زنبور عسل پر شده و شکم را پر می کند و ظرف دو روز، شروع به تخم گذاری می کند.

* از تخم های لقاح نیافته،زنبورهای نر (هاپلوئید 16 کروموزوم) و از لقاح یافته ها، زنبورهای ماده (دیپلوئید و  دارای 32 کروموزوم) تولید می شود. تخم ها تبدیل به لارو کرمی شکل کوچک فاقد پاها و چشم می شوند و از ژله شاهانه که توسط غده های حلقی کارگران جوان تولید می گردد، تغذیه می کنند. ولی لاروهای ملکه بیشتر به تغذیه شاهانه می پردازند و به همین جهت با سرعت زیاد بزرگ و تمایز می یابند.

* دم لارو چندین بار، پوست اندازی می کند روی سلول بوسیله موم پوشیده می شود. و لارو در داخل آن قرار گرفته و شفیره نام دارد و دگردیسی را کامل نموده و به کمک آرواره های زیرین، سرپوش حجره را پاره کرده و به شکل یک نوزاد جوان بیرون می آید.بعد از عمل جفت گیری زنبوران نر، به بی غذایی می افتند و می میرند

سرکه و زنبور

شربت زنبور عسل با سرکه

مواد موجود در سرکه سیب عبارتند از استیک اسید ، مالیک اسید ، پتاسیم ، منیزیم ، گوگرد ، فسفر ، کلسیم ، گوگرد ، مس ، آهن و فلوئور  . از ویتامین ها هم میشه به A , B(B1,B2,B6),C اشاره کرد . سرکه سیب حاوی مواد دیگه ای مثل آنتی اکسیدانت ها و مواد نگهدارنده و ضد کپک (بخاطر وجود تانیک و اسید پروپیون ) هم هست . pH سرکه سیب بین چهار تا پنجه که میشه گفت جزو اسید های نسبتا قویه  .

تاریخچه استفاده :

همه ی ماجرا از اینجا شروع شد که یه سری از زنبوردارا بخاطر اینکه دارو نخرن و از مواد شیمیایی استفاده نکنن اومدن و مواد مختلفی مثل عصاره آویشن ، سرکه سیب ، عصاره نعناع و ... رو  روی زنبورها امتحان کردن . کم کم اینکار رواج پیدا کرد تا اینکه مشکل سالهای ۸۸ و ۸۹ در زنبورستانهای کشور پیش اومد . نمونه برداری ها نشون داد که زنبورها علاوه بر بیماری هایی که تابحال باهاشون مواجه بودن دچار نوزما سرانا هم هستن و از اونجایی که فوماژیلین اثر کمتری روی نوزما سرانا داشت دوباره بازار استفاده از موادی مثل سرکه سیب داغ شد . افرادی که تلفات نداده بودن دلیل این مساله رو دادن مصرف سرکه سیب و عصاره آویشن میدونستن . این شد که بعضی از زنبوردارا شروع کردن به استفاده از سرکه سیب .

 دلایلی که در رابطه با استفاده از سرکه سیب از زنبوردارا شنیدم :

۱ - اثر ضدعفونی کننده و ضدقارچ سرکه سیب (قبلا در مورد استفاده از استیک اسید نوشته بودم )

۲ - پاک کردن املاح داخل روده های زنبورها !

۳ - شکرک نزدن شربت - که میتونیم با جوهر لیمو جایگزینش بکنیم . 

طریقه مصرف :

۱ -  مخلوط با شربت به نسبت 1 به 3 - یکی سرکه و 5 تا شربت - برای درمان

۲ - مخلوط یک به 20 - برای تغذیه زمستانه

۳ - مخلوط 1 به 5 با شربت ( 1 شکر و 1.5 آب ) بهمراه یک قاشق عسل و اسپری کردنش روی زنبورها

۴ -  مخلوط 1 به پنج با آب و اسپری از بین قابها - در بهار - زنبورا سریعا مصرفش میکنن .

جمع بندی :

در کل باید بگم که خود من هم از سرکه سیب استفاده می کنم و چون دادنش به زنبور ، ضرری بهم نزده فعلا به اینکار ادامه میدم .ولی هنوز به کسایی که با نوزما مشکل دارن اسپری فوماژیلین رو در بهار توصیه میکنم . این رو هم بگم که اگه سرکه ای که دارین خیلی تنده بهتره قبل از هر کاری توی اون یکم آب بریزین وگرنه مصرفش روی زنبورها باعث سوزوندن کرکهاشون میشه . در ضمن ترجیحا وقتی داخل شربت دارو یا مولتی ویتامین ریختین از سرکه سیب استفاده نکنید .

زنبور عسل

زنبورهای عسل نر از کارگران بزرگتر بوده ولی از ملکه تخمگذار کوچکترند.زنبور نر نیش ندارد.نرها معمولا خرطومی کوتاهی دارند و به همین دلیل قادرند فقط از سلولهای ذخیر عسل استفاده کنند یا به وسیله زنبوران عسل کارگر تغذیه شوند.در کلنی های معمولی در اواخر بهار و اوایل تابستان اقدام به پرورش زنبورهای عسل نر می شود.تعداد زنبورهای عسل نری که در کلنی پرورش داده میشوند به عواملی مانند اندازه کلنی ،نژاد و شرایط شان های موجود در کلنی بستگی دارد.هنگامی که شانهای کهنه صدمه می بینند زنبورهای عسل کارگربا تعمیرسلولهای کهنه اغلب سلولهای نر می سازند.

گرچه هر ملکه قادر است با تعداد معدودی از نرها جفتگیری نماید ولی تعداد زیادی زنبور نر لازم است تا ملکه بتواند به زودی در فضای ازاد عمل جفتگیری خود را انجام داده و به کندو برگردد.علاوه بر ان در جریان جفتگیری انتخاب بهترین نر نیز مورد نظر است.
 

در اواخر تابستان موقعی که منابع نوش گل کم میشود زنبوران عسل کارگر از تغذیه نرها جلوگیری و استفاده انها از غذای ذخیره ممانعت می کنند و بالاخره انها را گرسنه نگه داسته و گاهی کشته و از کندو بیرون میریزند.در اصطلاح زنبورداران گفته میشود نرکشی اغاز شده که این امر نشانه اتمام شهد هر منطقه می باشد. کپی از سایت ملی فرا

ملکه کارنیکا

 خصوصیات مثبت کارنیکا :
1- ملکه کارنیکا مقاومت طبیعی کلنی در مقابل بیماری های مختلف را داراست.
2- آرام بودن کلنی و نیش نزدن در حین بازی حتی در شرایطی که هوا سرد یا کندو در مکانی، سایه قرار گرفته باشد. برای افرادی که سالهاست با زنبور کار کرده اند، می توانند بدون نیاز داشتن به دستکش و لباس در کمال آرامش با زنبوها کار کنند.
3- انتقال خصوصیات مثبت ژنتیکی به نسل های آینده
4- تولید نکردن بره موم
5- تولید محصول بسیار بالا و بچه دهی ضعیف
تولید بالای عسل:
با در نظر گرفتن شرایط جغرافیایی، اعم از آب و هوای مناسب و شرایط چرا و فراوانی گل و گیاه در طبیعت می توان به طور متوسط از هر کندو نژاد کارنیکا، 104 کیلوگرم عسل در سال برداشت کرد که برای زنبوردار از نظر اقتصادی قابل توجه است! این اغراق نیست، وقتی می گوییم یک چنین نژادی در یک سال به این اندازه تولید دارد که باعث رضایت کامل زنبوردار است.
یکدست بودن نژاد کارنیکا:
یک نژاد اصلاح شده ، نژادی است که تماما ً یکدست بوده و در اجتماع کلنی هیچ نوع تضاد فنوتیپی وجود ندارد و یک رنگ هستند. کارنیکا به رنگ خاکستری و مشکی یکدست است.